Büyükbaş Hayvan Gübresi Kalite Kriterleri

Hayvanlar tarafından sindirilemeyen organik maddelerin temel yapı taşları karbon molekülleridir. Bitkiler karbonu havadan asimile ettikleri için ihtiyaçları olmadığı gibi enzim salgıları tarafından karbonu parçalama yeteneğine de sahip değildirler.

Sellüloz ve lignin formundaki oldukça stabil yapıdaki karbon moleküllerinin mutlaka bakteri ve fungus gibi mikroorganizmalar tarafından parçalanarak karbonhidrat formuna çevrilmesi gerekir. Mikroorganizmalar büyük yapıdaki karbon moleküllerini parçalayabilmek için hızla çoğalma eğilimi gösterirler ve bunun için de yaşama ortamlarında mutlaka yeterli miktarlarda karbon, azot, hava ve su bulunmalıdır.

Karbonu yaşamsal faaliyetleri için enerji kaynağı olarak kullanmak zorundadırlar. Azota ise büyük bir kısmı proteinden ibaret olan vücut yapı taşlarının sentezinde gereksinimleri vardır. Yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için oksijen kullanmak zorundadırlar. Yine tüm canlılarda olduğu gibi vücutları içinde yüksek miktarda su ihtiva ettiklerinden ortamda su bulunmalıdır.

Yukarıda kısaca açıklanan bilgiler çerçevesinde kompostun niçin yapıldığı açıklandığı gibi iyi bir kompost oluşumu için ortamda hangi özelliklerin bulunması gerektiği de anlaşılabilmektedir. Karbon, azot, oksijen ve suyun ideal oranlarda bulunduğu ortamlarda kompostlama dediğimiz biyoçevrim olayı hızlı bir şekilde gerçekleşir. Aksi takdirde bu olay oldukça yavaş cereyan eder. Kompostlanmamış ham gübreler toprağa uygulandığında toprak bakterileri ortamdaki azot, oksijen ve suyu kullanmaya kalkışarak organik maddeleri parçalamaya çalışacağı için topraktaki bu değerli maddelerin eksikliğine yol açar.

Bu durumda organik maddelerin parçalanması kavramını, mikroorganizmaların bu maddeleri vücutlarında sindirim enzimleri aracılığı ile sindirerek, humus dediğimiz ve organik asitlerden meydana gelmiş, bitkiler ve toprak için sayısız faydalar sağlayan yeni organik maddelerin oluşumu şeklinde tanımlamak mümkündür.

Kompostlama sonucunda bitkiler ve toprak için sayısız faydaları olan stabil organik maddeyle birlikte toprağı mikroorganizma potansiyeli kazandırmış oluruz. Bu nedenle kompostlanmış organik madde toprağın biyolojik, fiziksel ve kimyasal yapısının düzenlenmesi için daha ideal bir yapıya sahiptir. Ham gübre ile de toprağa organik madde verilmiş olur. Ancak yukarıda anlatılan nedenlerden dolayı kompleks yapıdaki organik maddelerin toprakta parçalandırılması toprak dengelerini uzun süre bozacaktır.